Nero-bevel
Albert Speer, een Duitse carrière
&#;De goede nazi&#; ontmaskerd
[Recensie] Decennialang stond Hitlers geliefde architect Albert Speer bekend als ‘de goede nazi’. In tegenstelling tot de andere nazileiders was Speer zich namelijk van geen kwaad bewust ten aanzien van de vervolging en uitroeiing van Joden. Zijn naoorlogse leven lang bleef hij dat standpunt volhouden, ook in zijn eigen boeken die na zijn vrijlating uit Spandau (in ) verschenen. En die ontkennende houding werd wereldwijd geaccepteerd als zijnde de volle waarheid. Zelfs door nazi-jager Simon Wiesenthal. En ergens was dat ook verklaarbaar. Speer bood door middel van zijn Erinnerungen en Spandauer Tagebücher toch een bijzonder interessante blik in de voor velen onbegrijpelijke wereld van de nazi-ideologie. Hij behoorde immers tot de kopstukken in het nazirijk. Onlangs is echter de Nederlandse vertaling van een nieuwe biografie over Speer verschenen, getiteld Albert Speer, Een Duitse carrière. Hierin heeft historicus Magnus Brechtken in één klap korte metten gemaakt met dat ideaalbeeld van Speer.
De archieven in
Diverse bekende historici zijn Brechtken voorgegaan, onder wie Joachim Fest, Gitta Sereny, Heinrich Schwendemann, Dan van der Vat en Matthias Schmidt. De twee laatstgenoemden hebben destijds
Albert Speer en het einde van de mythe van de ‘goede nazi’
In Albert Speer. Eine Deutsche Karriere maakt Magnus Brechtken korte metten met de mythe van de ‘goede nazi’. Brechtken is zeker niet de eerste die vraagtekens zet bij het waarheidsgehalte van de memoires en dagboeken van Albert Speer, maar nooit zijn op zo’n systematische wijze zijn leugens en halve waarheden zo gedeconstrueerd als in deze biografie. Bovendien gaat Brechtken in op de betekenis van Speer voor het naoorlogse Duitsland.
Albert Speer gaf vorm aan de Vergangenheitsbewältigung van de Bondsrepubliek. Hij nam op een welhaast Messiaanse wijze de schuld van het Naziregime op zich. &#;Dieser Krieg hat eine unvorstellbare Katastrophe über das deutsche Volk gebracht und eine Weltkatastrophe ausgelöst. Es ist daher meine selbstverständliche Pflicht, für dieses Unglück nun auch vor dem deutschen Volk mit einzustehen,” zei Speer tijdens zijn proces in Neurenberg. Tegelijkertijd ontkende hij kennis te hebben gehad van de misdaden van het Hitlerregime. Het tribunaal opende hem de ogen voor de perversiteiten van het Derde Rijk. Als hij al niet wist van Auschwitz, hoe moest de gewone man in de straat dan daarvan weten?
“Es ist die bekannte Suada öffentlicher Selbstgeißelung, die nichts anderes erzeugen will als ei
Over Albert Speer () is altijd veel geschreven. Hitlers architect en minister van Bewapening was gedurende het Derde Rijk één van de meest opvallende figuren uit de entourage rond Hitler: een schijnbaar keurig burgerman temidden van morfineverslaafden (Hermann Göring), geperverteerde jodenhaters (Julius Streicher) en heimelijke homoseksuelen (Ernst Röhm). Speer gaf tijdens de oorlogsjaren al evenzeer te denken als Adolf Eichmann twee decennia later zou doen tijdens zijn proces in Jeruzalem.
Dit artikel krijgt u van ons cadeau
Wilt u ook toegang tot HN Actueel? Hiermee leest u dagelijks geschiedenisverhalen met een actuele aanleiding op onze website en ontvangt u exclusieve nieuwsbrieven. U kunt de eerste maand onbeperkt lezen voor € 1, Sluit hier een abonnement af en u heeft direct toegang.
Schrijvers als Abel Herzberg, Hannah Arendt en Harry Mulisch braken zich tijdens het Eichmann-proces () het hoofd over het kwaad van de Oostenrijkse ambtenaar, die de treinen naar de vernietigingskampen zo netjes op tijd had laten rijden. Mulisch, de meest scherpzinnige van het drietal, meende dat de ‘man zonder eigenschappen&#; Eichmann eigenlijk de gevaarlijkste figuur van het hele Derde Rijk was. Een uitzonderlijke figuur als Hitler, bezield door een nog altijd onbegrijpeli
Lezersrecensie
“Van hetgeen ik hier tijdens het proces heb gehoord, was ik natuurlijk niet op de hoogte.” Dat zei voormalig rijksminister van Bewapening Albert Speer toen hij op 21 juni in Neurenberg verscheen voor het militair tribunaal dat de opdracht had recht te spreken over Duitse oorlogsmisdadigers. “Von den scheusslichen Dingen habe ich nicht gewusst” werd Speers mantra in zijn naoorlogse leven, een even flagrante als doorprikbare leugen die echter decennialang door de publieke en politieke opinie werd geslikt en die, als toppunt van cynisme, ertoe leidde dat één van de kopstukken van het meedogenloze Duitse naziregime de bijnaam ‘nobele nazi’ kreeg toegedicht. Terwijl consciëntieus en kritisch onderzoek de ware aard, verantwoordelijkheid, daden en daaruit voortvloeiende schuld van ‘Hitlers architect’ had kunnen blootleggen. Maar de meeste biografen, vorsers, militairen en politici hadden enkel oog voor de schone schijn waarmee Speer, zowat de enige Duitser die de legitimiteit van het International Military Tribunal erkende, zijn rol vergoelijkte, milderde, hertekende en stapsgewijs ontdeed van belastende angels.
De Duitse historicus Magnus Brechtken, hoogleraar geschiedenis en directeur van het gerenommeerde Institut für Zeitgesc
Albert Speer een 'nobele nazi'? In nieuwe biografie vallen de maskers af
‘Twaalf jaar lang had ik gedachteloos onder moordenaars geleefd.’ Albert Speer () had zich in zijn in verschenen Erinnerungen niet onschuldiger aan de wereld kunnen voorstellen: de apolitieke architect van weliswaar megalomane maar voorts totaal onschuldige civiele bouwprojecten van Adolf Hitler, de nazi die in tegenstelling tot het geboefte rond de Führer tot het bittere einde fatsoenlijk was gebleven, de spijtoptant die al in tijdens het proces van Neurenberg zijn medeverantwoordelijkheid voor de misdaden van het Derde Rijk had toegegeven.
De memoires waren zowel in West-Duitsland als in het buitenland een eclatant succes, aldus Magnus Brechtken (54) in Albert Speer, de biografie van de man die een van Hitlers trouwste intimi was. De Duitse historicus, directeur van het vooraanstaande Institut für Zeitgeschichte in München, schat de totale verkoop op drie miljoen exemplaren.
Nog veel succesvoller was de impact van het boek op de publieke opinie. Vriend en vijand waren het roerend eens: Speer was het prototype van de nobele nazi. Vóór de oorlog hield hij zich enkel met bouwopdrachten bezig. Tijdens de oorlog had hij niet alleen geen weet van de genocide op de Joden gehad, hij had er teve