Mata hari wikipedia
MATA HARI - Het Spionagedossier
- by Pierre Grande Guerre
- •
- 23 Apr,
- •
DUTCH Page - Artikel februari
INLEIDING
Het is dit jaar honderd geleden, dat een Frans vuurpeloton op 15 oktober Mata Hari fusilleerde op de schietbaan in het Château de Vincennes. De Nederlandse Margaretha Geertruida Zelle was door de Franse 3e Permanente Krijgsraad wegens spionage ter dood veroordeeld. Over de aanklacht, haar proces en een eventueel gebrek aan bewijs is honderd jaar lang geheimzinnig gedaan. De Franse archieven zouden pas jaar na haar dood toegankelijk worden.
Maanden eerder dan verwacht, in januari was het dan eindelijk zover: Het Franse Ministerie van Defensie publiceerde op haar website, “Mémoire des Hommes”, het bijna volledige dossier van de onderzoekscommissaris en de aanklager: “Dossier Zelle, Marquerrite Gertrude - ”. Op zoek naar de kernvraag of Zelle een “zeer gevaarlijke spionne was”, kwam ik terecht in een dik dossier van pagina’s, dat mij onverwacht verraste met een indringend beeld van de veelzijdige en complexe persoonlijkheid van Mevrouw Zelle-Macleod.
In de handgeschreven notulen van haar verhoren en in haar zelfgeschreven brieven laat het dossier over Mata Hari h
Mata Hari, de laatste courtisane
Op het hoogtepunt van haar carrière, in maart , ambieerde Mata Hari de rol van Salomé in de gelijkmatige opera van Richard Strauss. De stiefdochter van Herodes, die als beloning voor haar dans op het verjaardagsfeestje van de koning het hoofd van Johannes de Doper verlangde, was een icoon van het fin-de-siècle, een verdorven vrouw die tot de verbeelding sprak van Oscar Wilde, Stéphane Mallarmé en Gustave Moreau. Mata Hari kreeg de rol niet. Alhoewel. Toen ze tien jaar later vanwege spionage ter dood werd veroordeeld, beschreef een verslaggever van Le Journal haar als “een sinistere Salomé die voor de troon van de Duitse Herodes met de hoofden van onze soldaten speelde.” Pat Shipman schreef een biografie van Mata Hari, alias Margaretha Zelle MacLeod. Femme fatale. Liefde, leugens en het geheime levenvan Mata Hari is een studie in misogynie geworden.
Het levensverhaal van Mata Hari
Margaretha Zelle werd op 7 augustus geboren in Leeuwarden. Haar vader, Adam Zelle, was een hoedenfabrikant. Zijn stadsgenoten noemden hem vanwege zijn aristocratische air en voorkomen spottend “de baron”. De Zelles leefden groots en meeslepend: een sjiek herenhuis in de Grote Kerkstraat met huispersoneel en een privéschool voor Margaretha, een “orchidee in een
Mata Hari
Biografie
Mata Hari’s jeugd
Mata Hari is op 7 augustus geboren in Leeuwarden onder de naam Margaretha Geertruida Zelle. Ze was het oudste kind van Adam Zelle en Antje van der Meulen.
Margaretha was het enige meisje van vier kinderen. Adam Zelle dreef een bloeiende handel in hoeden en petten, waardoor hij genoeg geld verdiende om zijn gezin goed te onderhouden. In september ging Margaretha Zelle naar Gemeenteschool nummer drie, oftewel het Hofschooltje aan het Raadhuisplein. Het was de school van juffrouw Hielkje Buys, die Margaretha heeft leren lezen, schrijven, rekenen en ook leert ze daar een beetje Frans spreken. In was de familie zo welvarend dat ze verhuisde naar een 16de-eeuwse patriciërswoning aan de grote kerkstraat in het rijke deel van Leeuwarden. Maar in had Adam Zelle een grote schade geleden, die hij niet aankon, en hij ging failliet. Hij verliet zijn gezin en vertrok naar Amsterdam. Antje Zelle was genoodzaakt haar mooie huis te verkopen, zij en haar vier kinderen verhuisden naar een eenvoudige bovenwoning aan de Willemskade. Toen Magaretha net 14 jaar oud was, en alle klassen van juffrouw Buys had doorlopen, ging ze naar de middelbare meisjesschool in de Grote Kerksstraat. In deze schooltijd, haalde Margaretha redelijke cijfers en voo
Nederlandse danseres en courtisane
De in Leeuwarden geboren Margaretha Geertruida Zelle betoverde als schaars geklede, oriëntaalse danseres in het publiek in Parijs. Haar voorliefde voor rijke mannen en hooggeplaatste officieren bracht haar in hoge militaire kringen. Ze dankte er haar mondaine leven aan, maar uiteindelijk werd het ook haar ondergang. Mata Hari werd beschuldigd van spionage. Op 15 oktober eindigde haar leven voor het vuurpeloton.Leeuwarden
Mata Hari werd op 8 augustus in Leeuwarden geboren als Margaretha Zelle. Zij was de dochter van een hoedenwinkelier. Margaretha kreeg Franse, Duitse en Engelse lessen en woonde na de scheiding van haar ouders in Leiden. In trad zij in het huwelijk met Rudolph MacLeod, een kapitein bij de KNIL en verhuisde naar Amsterdam. In de hoofdstad kwam haar zoontje ter wereld. Enkele jaren later vertrok het paar naar Nederlands-Indië. Daar overleed haar zoontje.Naaktdanseres in Parijs
De dood van hun kind trok een zware wissel op het huwelijk van Margaretha en Rudolph. Na de scheiding vestigde ze zich als naaktdanseres onder de naam Mata Hari in Parijs. In de lichtstad groeit ze al snel uit tot één van de meest besproken damMata Hari's levensverhaal, spannend en goed verteld
Op 15 augustus , iets buiten Parijs, zeeg ze bloedend ineen, doorzeefd door een vuurpeloton. De beroemde Mata Hari, 41 jaar, was dood, nadat 'Margaretha Geertruida Zelle', zoals ze echt heette maar wie ze nooit had willen zijn, was veroordeeld voor spionage voor de Duitsers. Ze stond fier rechtop, weigerde de blinddoek en keek de jonge mannen die hun geweer op haar richtten recht in de ogen. De priester en haar advocaat kregen nog een kushandje. Want ze mocht dan veroordeeld zijn voor verraad, dát was altijd haar grootste talent geweest: mannen verleiden opdat die heel hun verdere, saaie levens lang naar haar zouden terugverlangen.
Pat Shipman, Femme fatale - Liefde, leugens en het geheime leven van Mata Hari (****), non-fictie.
Uit het Engels vertaald door Robert Junius.
De Arbeiderspers; pagina's; euro 19,
Gebrek aan schaamte
Was deze vrouw, van oorsprong een Friezin, tijdens de Eerste Wereldoorlog werkelijk een spion? Ook eerdere biografen stelden die vraag. De laatste, de Amerikaanse historicus Pat Shipman, dacht van niet toen ze in dit nu vertaalde boek publiceerde. Ja, Mata Hari nam wel geld aan van de Duitsers, en ze werd ook gevraagd als spion voor de Franse inlichtingendienst. Maar feitelijk spioneren zou