Biografie van heutsz vilan van de loo

De pacificator

Dit is de biografie van een militair, en die worden bij ons niet vaak geschreven. Britten lusten er pap van, Nederlanders betreden het terrein aarzelend, generaals komen hier niet vaak aan het woord. Er zijn biografieën van Winkelman en Spoor, dat is het wel. De manier van denken in militaire kringen is daardoor misschien te weinig bekend bij een breder publiek, en dat gebrek aan aandacht en inzicht wreekt zich soms, denk ik, in de beoordeling van meer recent militair optreden, zoals het Srebrenica-debacle.

Dat maakt deze biografie dus op voorhand interessant. Van Heutsz, daar zit kluif aan: een pure beroepsmilitair, de ‘pacificator van Atjeh’, die zich opwerkte tot gouverneur-generaal van Indië en in een staatsbegrafenis kreeg, maar wiens naam inmiddels gelijk staat aan de wreedste campagne in onze koloniale geschiedenis. Vilan van de Loo diepte interessante bronnen op uit het familiearchief, en ze spitte ijverig door Delpher, het online krantenarchief, wat haar buitengewoon veel details opleverde, kleurrijke, informatieve, maar ook erg veel overbodige, waardoor haar vlotte trant op den duur vertraagt.

Van Heutsz senior was ook militair, maar hij dronk, en mislukte. Zoon Jo moest lang tegen de schim van zijn gedeclasseerde vader opboksen. Hij bezocht een

Uit naam van de majesteit. Het leven van J.B. van Heutsz

HomeUit naam van de majesteit. Het leven van J.B. van Heutsz

Vilan van de Loo

Ooit was J.B. van Heutsz de gelauwerde en hoog gedecoreerde pacificator van Atjeh en een levende legende, maar momenteel is hij de meest omstreden militair uit de Nederlandse krijgsgeschiedenis. Tot op heden ontbrak een echte biografie van de man. In dit boek reconstrueert de auteur zorgvuldig zijn leven en zijn ideeën en opvattingen. Dit goedgeschreven en fascinerende boek over een houwdegen met aardige kantjes zal voor velen een aanleiding zijn het eenmaal gevormde beeld van de man te nuanceren.

Links genoemd in de leeswijzer:

Over de auteur;

Trouw van 6 juni door Paul van der Steen
De Volkskrant van 14 augustus door Sander van Walsum
Website Historiek van 20 augustus door Koos Groen

Een biografie van onze nationale boeman J.B. van Heutsz

Amsterdam stroomde massaal uit voor de herbegrafenis van Jo van Heutsz op 9 juni Een foto uit het familiearchief toont de mensenmassa aan beide zijden van de Plantage Middenlaan, van het Wertheimpark tot aan Brug nr. De stoet was vertrokken vanaf het Paleis op de Dam en passeerde Artis, op weg naar de Nieuwe Oosterbegraafplaats, waar een mausoleum voor de generaal was opgericht. Koningin Wilhelmina gunde de ‘bedwinger van Atjeh’ een heuse staatsbegrafenis, eega Hendrik begeleidde de baar naar zijn laatste rustplaats.

Acht jaar later opende Wilhelmina het Van Heutszmonument in het plantsoen van het Olympiaplein aan de Apollolaan in de Stadionbuurt. Op het moment suprême, de onthulling van de bronzen plaquette met de beeltenis van Van Heutsz, bleken actievoerders de begeleidende vrouwenfiguur van een beha te hebben voorzien. Sindsdien is de rust eigenlijk nooit meer weergekeerd in de stad.

Het monument werd een doelwit voor graffiti, bomaanslagen en diefstal. In had de stadsdeelraad van Amsterdam Oud-Zuid er genoeg van. Het Van Heutszmonument werd omgedoopt tot het Monument Indië-Nederland.

Moreel ongemak

Vilan van de Loo schreef met Uit naam van de majesteit. Het leven van J.B. van Heutsz een meesterlijke biografie

Vóór de oorlog gold hij als dapper en briljant militair, als efficiënt en krachtig bestuurder, als de man die orde op zaken stelde in ‘ons Indië’. Vanaf de jaren zestig stond hij te boek als botte houwdegen, de ‘slachter van Atjeh’ en een oorlogsmisdadiger die een van de bloedigste en zwartste bladzijden uit onze beschamende koloniale geschiedenis schreef. Volgens biografe Vilan van de Loo zeggen beide beelden vooral veel over hoe Nederland zichzelf wil zien. Vroeger als koloniale mogendheid, tegenwoordig als ‘verlichte’ natie. Ze stelt dat de ‘echte’ Van Heutsz hierdoor uit beeld is geraakt, en dat het dus de hoogste tijd werd dat deze ooit als nationale held vereerde militair eindelijk een behoorlijke biografie kreeg.

Jo van Heutsz () was de zoon van een officier die wegens alcoholisme uit dienst werd ontslagen en later aan lagerwal raakte. Het leger was voor hem een van de weinige manieren om hogerop te komen, maar wegens de slechte reputatie van zijn vader kon dat het best in Nederlands-Indië. Daar betoonde Van Heutsz zich een dapper en initiatiefrijk officier, die niet te beroerd was om in het openbaar duidelijk te maken wat er niet deugde aan het militair en politiek beleid. Hij was een van de hoogst gedecoreerde militairen en werd in benoemd tot gouverneur van Atjeh,

‘Tot het einde toe op den ingeslagen weg blijven voortgaan’
Het testosteronproza van generaal J.B. van Heutsz
Vilan van de Loo

Dat ik door den grooten hoop, de massa zou gesmaad worden met uiting daarvan in de pers, wist ik vooruit, de kiem daarvan is gelegd op den dag dat men mij te 'S Hage feestelijk naar eindnoot1 Om deze inhaling te voorkomen zond ik Colijn vooruit naar Holland. Hij deed wat hij kon maar was niet bestand tegen de vertoogen van den oud Gouv. Generaal Van der Wijck en een paar andere hooggeplaatste personen die bij Colijns komst, zonder mij vooraf te vragen, reeds alles voor een feestelijke ontvangst hadden voorbereid. Uit deferentie voor den Heer Van der Wijck heb ik toen, zeer tegen mijn zin, toegegeven, maar aan Colijn en ik meen ook aan Minister Idenburg heb ik daarna te kennen gegeven dat die inhaling de bron zou zijn van veel toekomstig verdriet en naar eindnoot2