Jaap van zweden wikipedia
Dat is veel Jaap! Peter van Ingen portretteert Jaap van Zweden
Dinsdag 24 oktober j.l. dirigeerde Jaap van Zweden het Wiener Symphoniker in het Amsterdamse Concertgebouw. Een thuiswedstrijd voor de nu jarige maestro, die meer dan 40 jaar daarvoor als jongste concertmeester ooit debuteerde bij het Concertgebouworkest. Na afloop van het concert met de Wiener Symphoniker wordt ook de biografie Dat is Jaap, geschreven door Peter van Ingen, door Jaap van Zweden aangeboden aan zijn jarige vader. De biografie laat zien hoe symbolisch die overhandiging is. Het project “Jaap” is geslaagd!
Dat is Jaap is geschreven door Peter van Ingen, programmamaker van onder andere Zomergasten (VPRO) waarin Jaap van Zweden in te gast was. Sedertdien raakten de twee bevriend. De biografie Dat is Jaap, met als ondertitel Het buitengewone levensverhaal van topdirigent Jaap van Zweden is meer hagio- dan biografie, waarin vooral Jaap van Zweden zijn verhaal vertelt. Het boek leest als een aflevering Zomergasten: lange fragmenten tekst, gebaseerd op de interviews van Van Ingen met zijn held, gelardeerd met quotes van anderen over Van Zweden, zijn fenomenale loopbaan als violist, concertmeester, maar toch vooral dirigent, met op de achtergrond zijn ouders (lees: vader) en gezin (vrouw Aalt
Burgermaatstaf
In de oude wereld kwamen strijkers meestal uit de betere cultuurmilieus. Een violist bereidde zich na het gymnasium met Dostojevski voor op Tsjaikovski. Jaap van Zweden, straatvoetballer uit het Amsterdam van Hazes, heeft het na twee jaar middelbare school wel met het onderwijs gehad, maar wint als zestienjarige violist glansrijk het Oskar Back Concours.
Je zou zeggen dat, wanneer je het tot chef van The New York Philharmonic schopt, het milieu uit beeld raakt. Van Zweden ziet zichzelf wel degelijk als product van zijn jeugd, waar de weg omhoog begon in een krap Amsterdams appartement vlak bij de kwakkelende kapsalon van zijn moeder. Leven is vechten. Hij ziet zijn vader, schnabbelende pianist, moeizaam grote offers brengen voor zijn toekomst. Het deftige gastgezin waar hij zich op het Back Concours mag voorbereiden stoort zich aan zijn Amsterdamse tongval en zijn platvloerse verkering met een meisje. Viezigheid, zegt zijn gastvrouw. Jaap pakt woest zijn spullen en vertrekt. Na zijn overwinning vlucht hij naar New York, waar Dorothy DeLay op Juilliard de echte wereldtop opleidt. Weg van de kleinheid, thuis kom je nergens: ‘Kinderen vliegen uit, dat gevoel is nietsontziend, dat houdt met niets en niemand rekening en zo hoort het ook.’
Nietsontziend. In dat
Dat is Jaap!
Jaap Van ZwedenPeter Van Ingen
Non-fictie
Dat is Jaap! Het buitengewone levensverhaal van topdirigent Jaap van Zweden is de openhartige biografie van een van de grootste dirigenten van onze tijd. Topviolist en sterdirigent Jaap van Zweden (Amsterdam-West, ) voetbalt in zijn jeugd met z’n vriendjes op straat én speelt elke dag urenlang viool in de woonkamer thuis. Als hij in op zestienjarige leeftijd het prestigieuze Nationale Vioolconcours Oskar Back wint, gaat een droom in vervulling: met het prijzengeld kan hij studeren aan de roemruchte Juilliard School in New York. Drie jaar later wordt hij benoemd als concertmeester van het Concertgebouworkest, een van de beste orkesten ter wereld. Op het hoogtepunt van zijn carrière als violist, in , besluit hij, aangespoord door Leonard Bernstein, zelf te gaan dirigeren. Het brengt hem via Den Haag, Dallas en Hongkong uiteindelijk bij het chef-dirigentschap van The New York Philharmonic, ooit geleid door diezelfde Bernstein. Peter van Ingen schrijft over de jeugd van Jaap van Zweden, over diens vader, die álles uit zijn getalenteerde zoon wilde halen, over de sterke band tussen Jaap, zijn vrouw Aaltje en hun kinderen, van wie er een autisme heeft. Daarnaast voert hij de lezer, aan de hand van enkele v
Wereldberoemde Jaap van Zweden in gesprek over biografie: 'Ik had helemaal geen zin in een boek'
26 oktober , •3 minuten leestijd
"Ik heb hele goeie herinneringen aan deze plek", zegt Jaap van Zweden, net aangekomen op het podium van de Concert- en Gehoorzaal, waar hij eenmalig in gesprek gaat over zijn net uitgekomen biografie. De wereldberoemde violist en dirigent speelde verschillende keren met het Zeeuws Orkest in de concertzaal in Middelburg. Maar de binding met Zeeland gaat veel verder dan dat.
De roots van zijn moeders kant liggen nota bene in Arnemuiden. Een foto van een dame in Arnemuidse klederdracht verschijnt op het scherm achter Van Zweden en radiopresentator Ab Nieuwdorp, die hem interviewt. Het is zijn oma, waarna hij vertelt hoe zijn oma zijn opa is tegengekomen. "Een goeie Duitser", lacht hij.
"Vroeger had ik heel nauw contact met de familie die ik hier heb", vertelt de dirigent. Maar ook andere Zeeuwen hebben een impact gehad in zijn leven. Zoals de familie Tavenier, die vanavond ook in de zaal zit. "Ik logeerde bij de familie toen ik hier moest spelen en tegen vader Frits zei ik: wat heb jij een mooie auto."
Het logische vervolg van die opmerking was: rijles. "Ik was toen 16 of 17, denk ik. Ik heb een paar keer naar voor en naar ach
Dirigent Jaap van Zweden vertelt in zijn stamcafé over zijn biografie: ‘In mijn karakter zit Amsterdamse branie’
‘Zo’n biografie, ik voel me daar een beetje opgelaten bij,” zegt Jaap van Zweden. “Meestal doe je zoiets aan het eind van je carrière, en helemaal aan het eind sta ik nog niet. Maar, ik sta ook niet aan het begin, er viel een en ander te vertellen over m’n vioolcarrière, het dirigeren.”
“Als je start met dirigeren, ga je een megaberg beklimmen. Hoe dichter je bij de top komt, hoe overzichtelijker het wordt. Beneden aan de berg is het vak niet te overzien. De techniek van de handen is belangrijker dan je denkt, en zeker ook belangrijker dan je je als beginner realiseert.”
Jaap van Zweden zit in een hoek bij het raam in zijn stamcafé De Joffers op de Willemsparkweg. Hij komt er al twintig jaar, een plek met ‘een alternatief Frans sfeertje, niet gelikt, origineel’. Amsterdam-Zuid is zijn buurt. Hij noemt zichzelf erg Amsterdams. “Zoals ik hier woon; ik heb maar een paar straten waarin ik me in begeef. Datzelfde heb ik altijd in een andere stad gecreëerd, New York, Dallas, een buurtje waar ik me ophoud, ontbijt, lunch. Ik zorg altijd voor m’n Amsterdamse straatjes om me heen.”
Dirigeren vindt Van Zweden het geweldigste dat er is. Hij begon zonder verwachting, het wa