Bodo kirchhoff biografie

Is de schilder echt blind?

Review

De jonge Oostenrijker Daniel Kehlmann () debuteerde al op jarige leeftijd met de roman 'Beerholms Vorstellung' en publiceerde sindsdien nog twee romans, novellen, één verhalenbundel en een aantal essays en kritieken. Geen wonder dat sommige critici in hem een wonderkind zien. Vanaf zijn debuut heeft Kehlmann een eigen geluid laten horen: hij schrijft met vaart en humor over enigszins gestoorde zonderlingen en intellectuelen. Zijn in Duitsland met veel lof ontvangen roman 'Ik en Kaminski' vormt hierop geen uitzondering. De verteller is een jonge en uiterst ambitieuze kunstcriticus annex journalist, die bezig is aan een biografie over de bejaarde (fictieve) schilder Manuel Kaminski, een leerling van Matisse en vriend van Picasso. Kaminski exposeerde in musea als het Guggenheim en het Metropolitan en werd beroemd door een doek getiteld 'painted by a blind man'.

De ietwat schurkachtige biograaf in spe bezoekt de ziekelijke en verwarde Kaminski in de Franse Alpen. Door een list krijgt hij toegang tot brieven en andere persoonlijke documenten van de kunstenaar. De vragen die hem bezighouden zijn: hoe is de grote ommekeer in het werk van Kaminski verklaarbaar? Is hij werkelijk blind of doet hij slechts alsof? En hoe was zijn verhouding tot Ther

Vriendschap op het eerste gezicht

Deel FacebookTwitter

In de tijd dat ik volop bezig was met het werk van E. Du Perron las ik ze wel eens: boekjes als Herinneringen aan E. du Perron van Jan van Nijlen, de alom verguisde biografie die Ada Deprez over Du Perron schreef, de ‘herinneringen en beschouwingen’ die G.H. ’s-Gravesande op papier zette, enzovoorts. Het spreekt haast vanzelf dat wanneer je je intensief bezighoudt met het werk van een auteur, je die auteur op een zeker moment ook voor je ogen wilt zien bewegen, hem wilt horen praten, zelfs zijn culinaire voorkeuren wilt kennen. Je hebt door zijn werk immers al het gevoel gekregen dat je hem kent, dat hij een vriend is, of had kunnen zijn. De informatie die je op die manier krijgt, is natuurlijk nooit helemaal betrouwbaar: de relatie tussen de beschrevene en de schrijver van dat soort geschriften is op een bepaalde manier gekleurd, en bovendien zie je het beeld dat je je zelf van de persoon van de schrijver had gevormd op basis van zijn werk liefst niet verstoord door het beeld dat anderen van hem hebben, zelfs als zij historisch gesproken beter geplaatst zijn.

Moeilijker nog wordt het wanneer het een schrijver betreft die je zelf ook persoonlijk heb gekend. Het maakt de nieuwsgierigheid naar

Xandra Schutte

Xandra Schutte () is sinds hoofdredacteur van De Groene Amsterdammer. Eerder, van tot , was ze kunstredacteur van het blad en zette ze de boekenbijlage Dichters & Denkers op. Nadat ze een jaar interim-hoofdredacteur van De Groene was geweest vertrok ze naar Vrij Nederland, waar ze van tot hoofdredacteur was. Daarna werkte ze als uitgever bij uitgeverij J.M. Meulenhoff. Xandra Schutte heeft veel geschreven over literatuur, kunst, feminisme en essays over meer sociologische thema’s. Ze was ook redacteur van literaire tijdschriften als Lust & Gratie (helaas ter ziele) en De Gids, ze publiceerde de essaybundel Maskerade en, met Sarah Verroen, Weg uit Nederland: Briefwisseling over het leven op het Franse platteland. In won ze De Gouden Ganzenveer vanwege haar grote betekenis voor het geschreven en gedrukte woord in de Nederlandse taal.

Boekbespreking

Godsdienst

Karel Deurloo, Waar gebeurd; over het onhistorisch karakter van bijbelse verhalen, Ten Have, Baarn/Westland nv, Schoten, , pp., BF.

Heel wat mensen weten werkelijk niet meer wat te doen, wanneer ze horen of zelf ontdekken dat bepaalde verhalen in het Oude en in het Nieuwe Testament historisch gezien nooit hebben kunnen plaatsvinden zoals de vertelling het voorspiegelt. Tweeërlei reactie is mogelijk: ofwel raakt men in paniek en probeert koste wat kost te bewijzen dat ‘de Bijbel toch gelijk heeft’, ofwel men werpt het Heilige boek van Israël en van de kerk met een verachtelijk gebaar in de prullenmand: ‘het vertelt alleen maar sprookjes’.

Over het onhistorisch karakter van bijbelse verhalen heeft Karel Deurloo, hoogleraar voor het O.T. in Amsterdam, een boekje geschreven dat enigszins provocerend als titel meekreeg: Waar gebeurd.

Hij illustreert het probleem met de predikant of pastor die in zijn preek niet zelden zal verzwijgen wat hij in zijn studeerkamer vanzelfsprekend vindt: namelijk dat de bijbelse verhalen geen historische verslagen zijn, maar vertellende verkondiging. Aan de hand van werkelijk sprekende voorbeelden, teksten uit Oude en Nieuwe Testament, weet hij uit te leggen, dat het betre

Medewerkers aan dit nummer

huub beurskens (), is redacteur van De Gids en publiceerde vorig jaar de roman Wilde boogaard. Hij ontving onlangs de vsb-poëzieprijs voor de bundel Aangod en de afmens.

 

margreet de boer () is vertaalster en historica.

 

christel van boheemen is redacteur van De Gids en hoogleraar Engelstalige letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Publiceert regelmatig over de relatie tussen literatuur en filosofie, antropologie, geschiedenis en pschoanalyse

 

günter grass () is beeldend kunstenaar en schrijver van gedichten, verhalen en romans, waaronder Die Blechtrommel en Der Butt.

 

niels helsloot () bereidt als ongebonden onderzoeker een proefschrift voor over Friedrich Nietzsches begrip ‘vrolijke wetenschap’. Hij publiceerde onder andere Van ironie naar skepsis (VU, ) en ‘Neuzen in orde’ (De Gids, ) en co-redigeerde De taal kan barsten (Krisis, ) en Michel Pêcheux: automatic discourse analysis (Rodopi, in druk).

 

phillip herring is hoogleraar Engelse letterkunde aan de universiteit van Wisconsin te Madison. Hij publiceerde veel over James Joyce en andere modernistische schrijvers. ‘I know of no writer as mean as I would be!’ is een fragment ui