Bekende nederlandse balletdanseres
‘Driftkikker’ Han Ebbelaar en ‘doorzetter’ Alexandra Radius: een leven in dienst van de danskunst
De een is 80, de ander Toch missen Alexandra Radius (Amsterdam, ) en Han Ebbelaar (Hoorn, ) geen enkele première van Het Nationale Ballet. Bij dit gezelschap vierden ze hun grootste successen, na hun revolutionaire start bij Het Nederlands Dans Theater, als jonkies van 16 en 17, en naast hun geroemde duettenprogramma’s in binnen- en buitenland. Medio januari is het beroemdste danspaar van Nederland zestig jaar getrouwd, een droomhuwelijk tussen een ‘nerveuze driftkikker’ en een ‘eigenwijze doorzetter’, zoals ze elkaar knipogend noemen.
Sinds donderdag ligt er een boek met hun levensverhaal, getiteld Levensdans, geschreven door dansjournalist Astrid van Leeuwen. Daaruit blijkt hoezeer ‘Han & Lex’, zoals ze in de danswereld worden genoemd, hebben afgezien om hoogtepunten te bereiken en triomfen te vieren. Een dieptepunt? ‘Ik zou moeten liegen om er een te verzinnen’, aldus raspositivist Radius. Eén, zegt Ebbelaar: de voor hen onverklaarbare, acht jaar durende breuk – eind jaren zeventig, begin jaren tachtig – in de vriendschap met meesterchoreograaf Hans van Manen. ‘Ik viel in een diep zwart gat en raakte mezelf helemaal kwijt.’Radius: ‘Han werd zelfs voor mij onbereikbaar.
Levensdans, het verhaal van Alexandra Radius, Han Ebbelaar en meer dan een halve eeuw danstheater
Een gedegen werk over Nederlands beroemdste danspaar en over zestig jaar dans in Nederland, dat schreef Astrid van Leeuwen met Levensdans. Van Leeuwen is (dans)journalist, redacteur en schrijver bij onder andere Het Nationale Ballet, Holland Dance Festival, Introdans en Stichting Dansersfonds Zij sprak met Alexandra Radius en Han Ebbelaar en kreeg toegang tot hun archief. ‘Han en Lex’ spreken in dit boek vrijuit over de grootheden met wie ze hebben gewerkt en over de beproevingen en hoogtepunten uit hun uitzonderlijk lange carrière. Dat levert Van Leeuwen veel meer op dan alleen een beschrijving van het verweven leven van twee mensen die hun dromen en ambities najagen, kansen durven pakken, veel reizen, hard werken, veel van elkaar houden en heel, heel veel dansen.
Han en Lex
Alexandra Radius (3 juli ) wordt geboren in een gezin dat door haar moeder met weinig warmte en strakke hand wordt bestierd. Voor Alexandra (Lex) is de dans al vroeg een manier om het leven thuis te ontvluchten. Via Nel Roos, die haar onder haar hoede neemt, komt ze terecht bij Sonia Gaskell, die haar voor twee jaar onder contract neemt. Lex gaat als zestienjarige het huis uit en danst twee jaar bij So
Eenlevenlangtheater Alexandra Radius:
Biografie
Het eerste begin
Alexandra Radius werd op 3 juli in Amsterdam geboren. Ze ging naar een Montessorischool en deed aanvankelijk aan tapdansen, ze zag plaatjes van balletdanseressen en bedacht toen dat ze dat ook wilde worden. Op jonge leeftijd kreeg ze balletles. " maar toen vond ik het nog niet leuk. Mijn moeder moedigde mij aan om opnieuw te beginnen. Ik kreeg er nu aardigheid in en op mijn tiende jaar wist ik zeker, dat ik danseres wilde worden."
Lees meer: Alexandra Radius: Biografie - Het eerste begin
Han & Lex
Alexandra Radius en Han Ebbelaar leerden elkaar kennen in , het oprichtingsjaar van het Nederlands Dans Theater. Zij was zeventien, hij zestien en ze maakten toen nog net deel uit van Het Nederlands Ballet. Ze was in die tijd verslaafd aan chocolade en kon zonder een reep de ochtendles niet beginnen. Ondanks dat ze Han een boerenkinkel 'met flaporen en grote voeten' vond, vroeg ze hem om een stuk chocolade. Hij vond haar te klassiek naar zijn smaak en had meer belangstelling voor de moderne meisjes van de groep. Toch ontstond er een vriendschap.
Lees meer: Alexandra Radius: Biografie - Han & Lex
Het huis in Frankrijk
Nadat
Alexandra Radius over Igone: ‘Ze is rancuneus’
De biografie van Igone de Jongh levert nogal wat commotie op. De voormalig eerste soliste bij Het Nationale Ballet haalt namelijk flink uit naar het gezelschap, en dan met name naar artistiek directeur Ted Brandsen. Balletlegende Alexandra Radius zegt in het radioprogramma Goed Ingelichte Kring dat ze niet begrijpt waarom Igone met dit verhaal naar buiten is gekomen. Ted zelf heeft ook laten weten dat hij het jammer vindt.
Ontzet
Vorig jaar nam Igone na 24 jaar als eerste soliste afscheid van het gezelschap. De manier waarop dat toen verliep blijkt haar nogal dwars te zitten. Ze is onder andere ontzet dat haar de kans is ontnomen om als balletmeester of coach verbonden te blijven aan Het Nationale Ballet. Dat vertelt ze aan Marcel Langedijk, die de biografie heeft geschreven.
Twee kanten aan het verhaal
Volgens Alexandra Radius heeft het verhaal echter twee kanten. ‘‘Het Nationale Ballet is geen wespennest,’’ stelt ze vastberaden. "Ze wilde balletmeester worden, maar daar was nu geen plaats voor. Ted heeft haar wel aangeboden om als balletmeester aan de academie van Het Nationale Balletles te geven. Via deze weg kun je uiteindelijk doorstormen.” Alexandra vertelt dat dat alleen het geval is wanneer er plaats is. "Je kunt n
Alexandra Radius en Han Ebbelaar dansten het lekkerst met elkaar: Als Han mij liftte, ademde ik met hem mee
Je komt Alexandra Radius (80) en Han Ebbelaar (79) nogal eens tegen in het theater. Het door hen opgerichte Dansersfonds reikt prijzen en beurzen uit aan danstalent, dus moeten ze bijblijven. Na afloop van zo’n voorstelling eet het beroemdste balletkoppel van Nederland thuis nog een hapje en gaat de wijn open. Dan praten ze over de dans die ze hebben gezien. Soms wat mopperend, maar vaker vol lof over de kwaliteiten van de dansers van nu.
Alexandra Radius: “Dat hapje en een drankje deden we vroeger ook altijd als we hadden opgetreden. Zo lijkt het weer alsof we zelf hebben gedanst.” Han Ebbelaar: “Vroeger is er altijd bij.”
Vroeger is tastbaar geworden in de biografie Levensdans waarin balletkenner Astrid van Leeuwen hun geschiedenis heeft opgetekend. Als bleue tieners kwamen ze in de jaren vijftig bij het Nederlands Dans Theater. In de jaren zeventig en tachtig groeiden Radius en Ebbelaar uit tot balletvedetten bij Het Nationale Ballet. Balletgrootheid Rudolf Nureyev, die in Radius een ideale danspartner zag, noemde het onafscheidelijke stel liefkozend ‘Ham & Eggs’, een knipoog naar hun naam voor intimi: Han en Lex.
Reddende chocoladeletter
De pagina’s lang